ရုပ္ကိုျဖစ္ေစတတ္ေသာအေၾကာင္း၄ပါး

ရုပ္ကိုျဖစ္ေစတတ္ေသာ အေၾကာင္းတရားတို႔သည္ ကံ စိတ္ ဥတု အဟာရဟူ၍၄ပါးရွိကုန္၏။
                 (ကံ အရ)
ထို၄ပါးတို႔တြင္ ကာမကုသိုလ္အကုသိုလ္စိတ္၂၀၌ယွဥ္ေသာ ေစတနာ၂၀ ရူပကုသိုလ္၅ပါး၌ယွဥ္ေသာေစတနာ၅ပါး ေပါင္းဤကုသိုလ္ အကုသိုလ္ေစတနာ၂၅ပါးသည္ ရုပ္ကို
ျဖစ္ေစတတ္ေသာ ကံမည္၏။
   ထိုကံသည္ ဂရုကံ လဟုကံဟူ၍ ၂ပါးအျပားရွိ၏။
ထိုတြင္ ဤေဆးေပးေသာအရာ၌ ေလးေသာ ေကာင္းက်ိဳး
မေကာင္းက်ိဳးကိုျဖစ္ေစတတ္ေသာကံသည္ ဂရုကံမည္၏။
ေပါ႔ေသာ ေကာင္းက်ိဳးမေကာင္းကိ်ဳးကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာ
ကံသည္ လဟုကံမည္၏။
                             (စိတ္အရ)
စိတ္၈၉ပါးတြင္ အရူပဝိပါက္စိတ္၄ခု ဒြိပဥၥဝိညာဏ္၁၀ ရဟႏၲာတို႔၏စုတိစိတ္ၾကဥ္ေသာ ၇၅ပါးေသာစိတ္သည္
ရုပ္ကိုျဖစ္ေစတတ္ေသာစိတ္မည္၏။
                ထိုစိတ္သည္လည္း အက်ဥ္းအားျဖင္႔ ဂရုစိတ္ လဟုစိတ္ဟူ၍၂ပါးအျပားရွိ၏။ ထိုတြင္ သဒၶါ ဝီရိယ လဟုတာ မုဒုတာ ကမၼညတာ ေလာဘ ေဒါသ မာန ပီတိ
ေသာမနႆေဝဒနာ စေသာေစတသိက္တို႔ႏွင္႔ယွဥ္ေသာ
စိတ္သည္ ထက္ျမက္ ၾကမ္းထန္း ႏွစ္သက္ဝမ္းေျမာက္
တတ္သည္ျဖစ္၍ ေပါ႔ပါးေသာသေဘာရွိေသာေၾကာင္႔
လဟုစိတ္မည္၏။
ၾကြင္းေသာ ေဒါမနႆ ေဝဒနာ ေသာက ေမာဟ ထိန မိဒၶ
ကုကၠဳစၥ ေစတသိက္တို႔ႏွင္႔ယွဥ္ေသာစိတ္ ဉာဏဝိပၸယုတ္
စိတ္ ၎စိတ္သည္ နံဳ႕ေသာသေဘာရွိသည္ျဖစ္၍ ရူပကာယကို ေလးေစတတ္ေသာေၾကာင္႔ ဂရုစိတ္မည္၏။
                           (ဥတုအရ)
အဇၩတၱသႏၲာန္၌ စတုသမု႒ာနိကရုပ္ကလာပ္တို႔၌ ရွိေသာ
အခ်မ္းအပူဟုဆိုအပ္ေသာ ေတေဇာဓာတ္သည္၎
ဗဟိဒၶသႏၲာန္၌အခ်မ္းအပူဟုဆုိအပ္ေသာဥတု  ထိုဥတု
ေၾကာင္႔ျဖစ္ေသာ ဥတုဇကလာပ္၌ရွိေသာ အခ်မ္းအပူဟုဆိုအပ္ေသာ ေတေဇာဓာတ္သည္၎
အာဟာရဇကလာပ္၌ရွိေသာ အခ်မ္းအပူုဟုဆိုအပ္ေသာ
ေတေဇာဓာတ္သည္၎  ဥတုမည္၏။
              ထိုဥတုသည္လည္း ဂရုဥတု လဟုဥတုဟူ၍၂ပါး
ရွိ၏။ ထိုတြင္  ခ်မ္းေအးေသာ သီတေတေဇာသည္ ေလးေသာသေဘာရွိေသာေၾကာင္႔ ဂရုဥတုမည္၏။
အပူဥဏွေတေဇာသည္ ေပါ႔ေသာသေဘာရွိေသာေၾကာင္႔
လဟုဥတုမည္၏။
                              (အာဟာရအရ)
အဇၩတၱသႏၲာန္ စတုသမု႒ာနိကကလာပ္၌ရွိေသာ စတုသမု႒ာနိကၾသဇာသည္၎  ဗဟိဒၶသႏၲာန္မွာစားအပ္
မ်ိဳအပ္ေသာ ဆြမ္းေဘာဇဥ္စသည္တို႔၌ရွိေသာ ဗဟိဒၶၾသဇာ
သည္၎ အာဟာရမည္၏။
ဤ၂ပါးေသာ အဇၩတၱာဟာရ ဗဟိဒၶာဟာရသည္ အခ်င္းခ်င္း ေပါင္းဆုံမိေသာအခါ အာဟာရဇရုပ္ကိုျဖစ္ေစ
တတ္၏။ ထိုအာဟာရသည္လည္း ဂရုအာဟာရ လဟုအာဟာရဟူ၍၂ပါးရွိ၏။ ထိုတြင္ သီတေတေဇာ
အာေပါကိန္းေသာ အာဟာရသည္ဂရုအာဟာရမည္၏။
ဥဏွေတေဇာကိန္းေသာအာဟာရသည္ လဟုအာဟာရမည္၏။ ထိုေၾကာင္႔
**သဂၤဟအ႒ကထာ၌  ကမၼံ စိတၱံ ဥတု အာဟာေရာေစတိ စတၱာရိ ရူပသမု႒ာနာနိ နာမ ဟုမိန္႔၏။