သဒ္ဒနီတိဓာတ်၅၁

 {သဒ္ဒနီတိဓာတ်}

၅၁၁။ဒလ(ဘူ+စု)ဝိဒါရဏေ။

ဒလတိ၊ဒလေတိ၊ဒလယတိ၊

(ဘူ)ဒုဂ္ဂတိဒိတ္တီသု။

ဒလတိ၊

*ဒလ-ဒလဓာတ်သည်၊(ဘူ+စု)

ဝိဒါရဏေ-ဖျက်ဆီးခြင်း၌၊

ဒလတိ-ဒလေတိ-ဒလယတိ-

ဖျက်ဆီး၏၊ဖေါက်ခွဲ၏၊

(ဘူ)ဒုဂ္ဂတိဒိတ္တီသု-ဆင်းရဲနွမ်း

ပါးခြင်း ထွန်းပခြင်းတို့၌။

ဒလတိ-ဆင်းရဲ၏၊ထွန်းပ၏၊

၅၁၂။ဒလိဒ္ဒ (ဘူ)ဒုဂ္ဂတိယံ။

ဒလိဒ္ဒတိ၊ဒလိဒ္ဒေါ၊ဒလိဒ္ဓီ၊

ဒလိဒ္ဒိယံ၊

*ဒလိဒ္ဒ-ဒလိဒ္ဒဓာတ်သည်၊(ဘူ)

ဒုဂ္ဂတိယံ-ဆင်းရဲနွမ်းပါးခြင်း၌။

ဒလိဒ္ဒတိ-ဆင်းရဲ၏၊

ဒလိဒ္ဒေါ-ဆင်းရဲသောလူ၊

ဒလိဒ္ဒီ-ဆင်းရဲသောမိန်းမ၊

ဒလိဒ္ဒိယံ-ဆင်းရဲသူ၏အဖြစ်၊

၅၁၃။ဒသိ(စု) ဒဿနေ ဒံသနေ

ဘာသာယံ။ ဒံသေတိ၊

ဒံသယတိ၊

*ဒသိ-ဒသိဓာတ်သည်၊(စု)

ဒဿနေ-ပြခြင်း၌၊ဒံသနေ-

ကိုက်ဖြတ်ခြင်း၌၊ ဘာသာယံ-

ပြောဆိုခြင်း၌။

ဒံသေတိ-ဒံသယတိ-ပြ၏၊

ကိုက်ဖြတ်၏၊ပြောဆို၏။

၅၁၄။ဒဟ (ဘူ) ဘသ္မီကရဏေ

ဓာရဏေ ။ ဒဟတိ၊

+ဒဟ-ဒဟဓာတ်သည်၊(ဘူ)

ဘသ္မီကရဏေ-ပြာဖြစ်အောင်

ပြုခြင်း၌၊ ဓာရဏေ-ဆောင်ခြ

င်း၌၊ ဒဟတိ-လောင်၏၊ဆောင်

၏။

အဂါရာနိ အဂ္ဂိ ဒဟတိ၊၊

သကျာ ခေါ အမ္ဗဋ္ဌ ရာဇာနံ

သြက္ကာကံ ပိတာမဟံ ဒဟန္တိ။

ဒကို ဍပြုလျှင် ဍဟတိ-ဟု

ဖြစ်၏။

၅၁၅။ဒဟိ (ဘူ)ဝုဒ္ဓိယံ၊ ဒံဟတိ၊

*ဒဟိ-ဒဟိဓာတ်သည်၊(ဘူ)

ဝုဒ္ဓိယံ-ကြီးပွားခြင်း၌။

ဒံဟတိ-ကြီးပွား၏၊

၅၁၆။ဒါ (ဘူ)ဒါနေ၊ အာပုဗ္ဗော

ဂဟဏေ။ ဒဒါတိ ဒေတိ

အာဒဒါတိ အာဒေတိ၊

*ဒါ-ဒါဓာတ်သည်၊(ဘူ)ဒါနေ-

ပေးခြင်း၌၊ အာပုဗ္ဗော-အာရှေး

ရှိမူ၊ဂဟဏေ-ယူခြင်း၌၊

ဒဒါတိ-ဒေတိ-ပေး၏၊

အာဒဒါတိ-အာဒေတိ-ယူ၏၊

*ဒါ အဝခဏ္ဍနေ။ ဒိယတိ ၊

ပရိတ္တံ။

ဒါ-ဒါဓာတ်သည်၊ အဝခဏ္ဍနေ-

ပိုင်းဖြတ်ခြင်း၌။ ဒိယတိ-ပိုင်း

ဖြတ်အပ်၏။ ပရိတ္တံ-အနည်း

ငယ်သော၊

ပရိ+ဒါ+တ=ပရိတ္တ

ပရိတော ဒိယတိ အဝခဏ္ဍိယ

တီတိ ပရိတ္တံ။

*ဒါ ကုစ္ဆိတေ ဂမနေ။ ဒါတိ၊

သုဒ္ဒါတိ၊သုဒ္ဒေါ ၊သုဒ္ဒီ။

ဒါ-ဒါဓာတ်သည်၊ကုစ္ဆိတေ ဂမ

နေ-စက်ဆူပ်ဖွယ် သွားခြင်း၌

(ပြေးခြင်း၌)

ဒါတိ-စက်ဆုပ်ဖွယ်သွား၏

ပြေး၏၊

သုဒ္ဒါတိ-မြန်မြန်ပြေး၏။

သုဒ္ဒေါ-သူဆင်းရဲ၊

သု+ဒါ+ဒ=သုဒ္ဒေါ

ဒါရုကမ္မာဒိနာ သုဒ္ဒါတိ လဟုံ

 လဟုံ ကုစ္ဆိတံ ဂစ္ဆတီတိ သုဒ္ဒေါ၊

သုဒ္ဒီ-သူဆင်းရဲမ၊

*ဒါ (ဒိ)သောဓနေ။ ဒါယတိ၊

ဒါနံ၊

ဒါ-ဒါဓာတ်သည်၊(ဒိ) သောဓ

နေ-သုတ်သင်ခြင်း၌။

ဒါယတိ-သုတ်သင်၏၊

ဒါနံ-သုတ်သင်ခြင်း၊

*ဒါ (ဒိ)သုပနေ။ ဒါယတိ၊

နိဒ္ဒါယတိ၊ နိဒ္ဒါယနံ၊

ဒါ-ဒါဓာတ်သည်၊(ဒိ)သုပနေ-

အိပ်ခြင်း၌။ ဒါယတိ-နိဒ္ဒါယ

တိ-အိပ်၏။

နိဒ္ဒါယနံ-အိပ်ခြင်း။

*ဒါ (ဒိ)သုဒ္ဓိယံ။ ဒါယတိ၊

ဝေါဒါယတိ၊ဝေါဒါနံ။

ဒါ-ဒါဓာတ်သည်၊(ဒိ)သုဒ္ဓိယံ-

စင်ကြယ်ခြင်း၌။

ဒါယတိ -ဝေါဒါယတိ-စင်ကြ

ယ်၏၊ဝေါဒါနံ-စင်ကြယ်ခြင်း။

၅၁၇။ဒါခ(ဘူ)သောသနာလမ

တ္ထေသု။ ဒါခတိ။

*ဒါခ-ဒါခဓာတ်သည်၊(ဘူ)

သောသနာလမတ္ထေသု-ခြောက်

သွေ့စေခြင်း အလံသဒ္ဒါ၏အန

က်တို့၌၊ ဒါခတိ-ခြောက်သွေ့

စေ၏၊တန်းဆာဆင်၏၊စွမ်းနိုင်

၏၊တားမြစ်၏။

၅၁၈၊ဒါဃ(ဘူ)အာယာသသာ

မတ္ထိယေသု။ဒါဃတိ၊

*ဒါဃ-ဒါဃဓာတ်သည်၊(ဘူ)

အာယာသသာမတ္ထိယေသု-

ပင်ပန်းခြင်း စွမ်းနိုင်ခြင်းတို့၌၊

ဒါဃတိ-ပင်ပန်း၏၊စွမ်းနိုင်၏၊

၅၁၉။ဒါန(ဘူ)အဝခဏ္ဍနေ၊

ဒါနတိ၊အပဒါနံ၊

*ဒါန-ဒါနဓာတ်သည်၊(ဘူ)

အဝခဏ္ဍနေ-ပိုင်းဖြတ်ခြင်း၌၊

ဒါနတိ-ပိုင်းဖြတ်၏၊

အပဒါနံ-ပိုင်းဖြတ်ခြင်း၊

၅၂၀။ဒါသ(သွာ)ဟိံသာယံ။

ဒါသုဏာတိ၊

*ဒါသ-ဒါသဓာတ်သည်၊(သွာ)

ဟိံသာယံ-ညှင်းဆဲခြင်း၌။

ဒါသုဏာတိ-ညှင်းဆဲ၏။