သဒ္ဒနီတိဓာတ်၁၈

 

Uni၁၈၁။ကုမာရကီဠာယံ။ကုမာရေတိ၊

ကုမာရယတိ။ကုမာရော၊ကုမာရကော

 ကုမာရီ၊ကုမာရိကာ၊

*ကုမာရ-ကုမာရဓာတ်သည်၊ကီဠာယံ

-ကစားမြူးတူးခြင်း၌။

ကုမာရေတိ-ကုမာရယတိ-ကစား၏၊

ကုမာရော-သူငယ်၊မင်းသား၊

[ကုမာရ+အ=ကုမာရ]

ကုမာရကော-သူငယ်၊မင်းသား။

[ကုမာရ+က=ကုမာရက]

ကုမာရီ-သူငယ်မ

[ကုမာရ+အ+ဤ=ကုမာရီ]

ကုမာရိကာ-သူငယ်မ

[ကုမာရီ+က+အာ=ကုမာရိကာ]

၁၈၂။ကုရသဒ္ဒအက္ကောသေသု။

ကုရတိ။ကုရရော၊ကုရရီ၊ကုမ္မော၊

ကုမ္မီ။

*ကုရ-ကုရဓာတ်သည်၊သဒ္ဒအက္ကော

သေသု-အသံပြုခြင်းဆဲရေးခြင်းတို့

၌။ကုရတိ-ဆဲ၏။

ကုရရော-ဝန်လိုငှက်၊

[ကုရ+အရ=ကုရရ] ကုရရီ-ဝန်လို

ငှက်မ။

ကုမ္မော-လိပ်၊ကုမ္မီ-လိပ်မ။

[ကုရ+မ=ကုမ္မ]

၁ဂ၃။ကုလသင်္ခါနဗန္ဓူသု။ 

ကောလတိ။ကုလံ၊ကောလော။

+ကုလ-ကုလဓာတ်သည်၊သင်္ခါန

ဗန္ဓူသု-ရေတွက်ခြင်းဖွဲခြင်းတို့၌။

ကောလတိ-ရေတွက်၏၊ဖွဲ့၏။

ကုလံ-အမျိုး။အိမ်။

[ကုလ+အ=ကုလ]

ကောလော-ကလောပင်၊ဆီးပင်။

[ကုလ+ဏ=ကောလ]

၁၈၄။ကုသအဝှါနရောဒနေသု၊

ကောသတိ၊ပက္ကောသတိ။

ပက္ကောသကော၊ပက္ကောသိတော၊

ပက္ကောသနံ။

**ကုသ-ကုသဓာတ်သည်၊အဝှါန

ရောဒနေသု-ခေါ်ခြင်းငိုကြွေးခြင်းတို့

၌။ကောသတိ-ခေါ်၏၊ငို၏။

ပက္ကောသတိ-ခေါ်၏၊ငို၏။

ပက္ကောသကော-ခေါ်သူ၊

[ပ+ကုသ+ဏွု=ပက္ကောသက]

ပက္ကောသိတော-ခေါ်အပ်သော၊

(ပ+ကုသ+တ=ပက္ကောသိတ]

ပက္ကောသနံ-ခေါ်ခြင်း၊

[ပ+ကုသ+ယု=ပက္ကောသန]

၁၈၅။ကုသိဘာသာယံ။

ကုံသေတိ-ကုံသယတိ။

*ကုသိ-ကုသိဓာတ်သည်၊ဘာသာ

ယံ- ထွန်းပခြင်း၌။ကုံသေတိ-

ကုံသယတိ-ထွန်းပ၏။

၁၈၆။ကုသုဟရဏဒိတ္တီသု။

ကုဿတိ။

*ကုသု-ကုသုဓာတ်သည်၊ဟရဏ

ဒိတ္တီသု-ဆောင်ခြင်းထွန်းပခြင်းတို့

၌။ကုဿတိ-ဆောင်၏၊ထွန်းပ၏။

၁၈၇။ကုဟဝိမှာပနေ။ကုဟေတိ၊

ကုဟယတိ။ကုဟကော။ကုဟနာ။

*ကုဟ-ကုဟဓာတ်သည်၊ဝိမှာပနေ-

အံ့သြဖွယ်ကိုဖြစ်စေခြင်း၌။

ကုဟေတိကုဟယတိ-အံ့သြဖွယ်ကို

ဖြစ်စေ၏။ကုဟကော-လူဝါ။

[ကုဟ+ဏွု=ကုဟက]

ကုဟယတိလောကဝိမှာပနံကရောတီတိကုဟကော။

ကုဟနာ-အံ့သြဖွယ်ကိုဖြစ်စေခြင်း။

၁၈၈။ကုဠဃသနေ။ကုဠတိ။

*ကုဠ-ကုဠဓာတ်သည်၊ဃသနေ-

စားခြင်း၌။ကုဠတိ-စား၏။

ဗကုဠော-ခရေပင်၊

[ဘ+အာ+ကုဠ+အ=ဗကုဠ]

ဘာ  ဘမရာအာကုဠန္တိပက္ခန္ဒန္တိ

ပိဝတ္ထာယဧတ္ထာတိဗကုဠော။

ကေသရသင်္ခါတောသုဂန္ဓပုပ္ဖရုက္ခဝိ

သေသော။ဘာကုဠောတိဝတ္တဗ္ဗေ

ဘကာရဿဗကာရံအာကာရဿစ

ရဿတ္တံကတွာဗကုဠောတိဝုတ္တော။

*ဧကက္ခရကောသဋီကာ*

၁၈၉။ကူဋအပ္ပသာဒေ။ကူဋေတိ၊

ကူဋယတိ။ကူဋံရဇတံ၊ကူဋာဂါဝီ၊

ကူဋတာပသော။

*ကူဋ-ကူဋဓာတ်သည်၊အပ္ပသာဒေ-

မကြည်ညိုခြင်း၌။

ကူဋေတိကူဋယတိ-ကောက်ကျစ်၏၊

(စဉ်းလဲ၏)။ကူဋံရဇတံ-ငွေတု။

ကူဋာဂါဝီ-ကောက်ကျစ်သောနွားမ။

ကူဋတာပသော-စဉ်းလဲသောရသေ့။

၁၉၀။ကူလအာဝရဏေ။ကူလတိ။

ကူလံ။

*ကူလ-ကူလဓာတ်သည်၊အာဝရေ

ဏ-ပိတ်ပင်ခြင်း၌။ကူလတိ-ပိတ်ပင်

၏။ကူလံ-ကမ်းပါး၊မို့မောက်ခြင်း

[ကူလ+ဏ=ကုလ]

ကူလတိဥဒကန္တိကူလံ။