သဒ္ဒနီတိဓာတ်၁၁

 

Uni၁၁၁။ကဍ္ဎအာကဍ္ဎနေ။ကဍ္ဎတိ၊

အာကဍ္ဎတိ၊နိကဍ္ဎတိ။ပရိကဍ္ဎတိ။

*ကဍ္ဎ-ကဍ္ဎဓာတ်သည်၊အာကဍ္ဎနေ-

ဆွဲငင်ခြင်း၌၊ဝတ္တတိ-ဖြစ်၏။

ကဍ္ဎတိ-အာကဍ္ဎတိ-ဆွဲငင်၏၊

နိကဍ္ဎတိ-နှင်ထုတ်၏၊ပရိကဍ္ဎတိ-

ထက်ဝန်းကျင်မှဆွဲငင်၏။

၁၁၂။ကဏသဒ္ဒေ။ကဏတိ။

ကဏော။

*ကဏ-ကဏဓာတ်သည်၊သဒ္ဒေ-

အသံပြုခြင်း၌၊ဝတ္တတိ-ဖြစ်၏။

ကဏတိ-အသံပြု၏။

ကဏော-ဆန်ကွဲ။

[ကဏ+အ=ကဏ]

ကဏတိသဒ္ဒံကရောတီတိ 

ကဏော။

***ကဏ  နိမီလနေ။ကာဏေတိ၊

ကာဏယတိ။ကာဏော။

ကဏ-ကဏဓာတ်သည်၊နိမီလနေ-

မျက်စိမှိတ်ခြင်း၌၊ဝတ္တတိ-ဖြစ်၏။

ကာဏေတိ-ကာဏယတိ-မျက်စိမှိ

တ်၏။ကာဏော-ကန်းသူ။

[ကဏ+ဏ=ကာဏ]

ကာဏေတိနိမီလတီတိကာဏော။

၁၁၃။ကဏ္ဏသဝနေ။ကဏ္ဏေတိ၊

ကဏ္ဏယတိ၊ကဏ္ဏော။

*ကဏ္ဏ-ကဏ္ဏဓာတ်သည်၊သဝနေ-

နားထောင်ခြင်း၌၊ဝတ္တတိ-ဖြစ်၏။

ကဏ္ဏေတိ-ကဏ္ဏယတိ-နားထောင်

၏။ကဏ္ဏော-နား။

[ကဏ္ဏ+အ=ကဏ္ဏ]

ကဏ္ဏယန္တိသဒ္ဒံသုဏန္တိဧတေနာတိ

ကဏ္ဏော။

၁၁၄။ကတိသုုတ္တဇနနေ။ကန္တတိ။

*ကတိ-ကတိဓာတ်သည်၊သုတ္တဇန

နေ-ချည်ကိုဖြစ်စေခြင်း၌၊ဝတ္တတိ-

ဖြစ်၏၊

ကန္တတိ-ဗိုင်းငင်၏။

၁၁၅။ကတ္တရသေထိလ္လေ။

ကတ္တရေတိ၊ကတ္တရယတိ။ကတ္တရော၊

ကတ္တရဒဏ္ဍော၊ကတ္တရသုပ္ပံ။

*ကတ္တရ-ကတ္တရဓာတ်သည်၊သေထိ

လ္လေ-လျော့သည်၏အဖြစ်၌။

ကတ္တရေတိ-ကတ္တရယတိ-လျော့၏။

ကတ္တရော-သူအို။

[ကတ္တရ+အ=ကတ္တရ] ကတ္တရယတိ

သိထိလောဘဝတီတိကတ္တရော။

ကတ္တရဒဏ္ဍော-တောင်ဝှေး။

ကတ္တရာနံဒဏ္ဍောကတ္တရဒဏ္ဍော။

ကတ္တရသုပ္ပံ-စကောဟောင်း၊

ကတ္တရဉ္စတံသုပ္ပဉ္စာတိကတ္တရသုပ္ပံ။

၁၁၆။ကတ္ထသိလာဃာယံ။

ကတ္ထတိ၊ဝိကတ္ထတိ။ကတ္ထနာ၊

ဝိကတ္ထနာ။

*ကတ္ထ-ကတ္ထဓာတ်သည်၊သိလာဃာ

ယံ-ချီးမွမ်းခြင်း၌။

ကတ္ထတိ-ချီးမွမ်း၏၊ဝိကတ္ထတိ-ဝါ

ကြွား၏၊ကတ္ထနာ-ချီးမွမ်းခြင်း၊

ဝိကတ္ထနာ-ဝါကြွားခြင်း။

၁၁၇။ကထဟိံသာပါကေသု။

ကထတိ။

*ကထ-ကထဓာတ်သည်၊ဟိံသာပါ

ကေသု-ညှင်းဆဲခြင်းချက်ခြင်းတို့၌။

ကထတိ-ညှင်းဆဲ၏။ချက်၏။

ကထကထနေ။

ကထေတိ၊ကထယတိ။ဓမ္မံသာကစ္ဆ

တိ။သာကစ္ဆာ၊ကထာ၊ပရိကထာ၊

အဋ္ဌကထာ။

*ကထ-ကထဓာတ်သည်၊ကထနေ-

ဆိုခြင်း၌။

ကထေတိ-ကထယတိ-ဆို၏။

ဓမ္မံ-တရားကို၊သာကစ္ဆတိ-ဆွေးနွေး

၏။[သဟ+ကထ+ဏယ+တိ=

သာကစ္ဆတိ။]

သာကစ္ဆာ-ဆွေးနွေးခြင်း။

[သဟ+ကထ+ဏျ+အာ=

သာကစ္ဆာ]

ကထာ-ပြောဆိုခြင်း

[ကထ+အ+အာ]

ပရိကထာ-ကဲ့ရဲ့စကား။

အဋ္ဌကထာ-အဋ္ဌကထာ။

အတ္ထောကထိယတိဧတာယာတိ

အဋ္ဌကထာ။[အတ္ထ+ကထ+အ+အာ=

အဋ္ဌကထာ]

၁၁၈။ကထိကောဋိလ္လေ။ကန္ထတိ။

*ကထိ-ကထိဓာတ်သည်၊

ကောဋိလ္လေ-ကောက်ကွေ့ခြင်း၌။

ကန္ထတိ-ကောက်ကွေ့၏။

၁၁၉။ကဒအဝှါနရောဒနေသု။

ကဒတိ။

*ကဒ-ကဒဓာတ်သည်၊အဝှါနရောဒ

နေသု-ခေါ်ခြင်းငိုကြွေးခြင်းတို့၌။

ကဒတိ-ခေါ်၏၊ငိုကြွေး၏။

၁၂၀။ကဒိ  အဝှါနရောဒနဝေလမ္ဗေ

သု။  ကန္ဒတိ။

*ကဒိ-ကဒိဓာတ်သည်၊အဝှါနရောဒန

ဝေလမ္ဗေသု-ခေါ်ခြင်းငိုကြွေးခြင်း

တွဲလဲဆွဲသည်၏အဖြစ်တို့၌။

ကန္ဒတိ-ခေါ်၏၊ငိုကြွေး၏၊တွဲလဲဆွဲ၏။