ပဋိသမ္ဘိဒါ
{ပဋိသမ္ဘိဒါမဂ္ဂ-၂၃}
၂၃။ကထံ "ဣမေ ဓမ္မာ ပရိညေယျာ"
တိ သောတာဝဓာနံ၊တံပဇာနနာ
ပညာ သုတမယေ ဉာဏံ----
*ကထံ-အဘယ်သို့လှျင်၊"ဣမေ
ဓမ္မာ-ဤတရားတို့ကို၊ပရိညေယျာ-
ပိုင်းခြား၍သိအပ်ကုန်၏၊"ဣတိ-
ဤသို့၊ သောတာဝဓာနံ-နာကြား
အပ်သည်၊ဟောတိ-၏၊
တံပဇာနနာ- ထိုနာကြားအပ်သည်
ကိုသိသော၊ ပညာ-ပညာသည်၊
သုတမယေ ဉာဏံ-သုတမယဉာဏ်
သည်၊ဟောတိ-ဖြစ်သနည်း။
(၁)ဧကော ဓမ္မော ပရိညေယျော,
ဖဿော သာသဝေါ ဥပါဒါနိယော။
*ဧကော-တစ်ပါးသော၊ဓမ္မော-တရား
ကို၊ပရိညေယျော-ပိုင်းခြား၍သိအပ်
၏၊သာသဝေါ-အာသဝတိုနင့်တကွ
ဖြစ်သော၊ဥပါဒါနိယော-ဥပါဒါန်တို့
၏ အစီးအပွားဖြစ်သော၊ဖဿော-
ဖဿတည်း။
(၂)ဒွေ ဓမ္မာ ပရိညေယျာ, နာမဉ္စ
ရူပဉ္စ။
*ဒွေ-နှစ်ပါးကုန်သော၊ဓမ္မာ-တရား
တို့ကို၊ပရိညေယျာ-ပိုင်းခြား၍သိအပ်
ကုန်၏။နာမဉ္စ-နာမ်၎င်း၊ရူပဉ္စ-ရုပ်
၎င်းတည်း။
[နာမန္တိ စတ္တာရော ခန္ဓာ အရူပိနော
နိဗ္ဗာနဉ္စ။ရူပန္တိ စတ္တာရိ စ မဟာဘူ
တာနိ စတုန္နဉ္စ မဟာဘူတာနံ ဥပါဒါ
ယရူပါနိ စတုဝီသတိ။ ဣဓ ပန
နာမန္တိ လောကိကမေဝ အဓိပ္ပေတံ၊
ရူပံ ပန ဧကန္တေန လောကိကမေဝ]
(၃)တယော ဓမ္မာ ပရိညေယျာ,
တိဿော ဝေဒနာ။
*တယော-သုံးပါးကုန်သော၊ဓမ္မာ-
တရားတို့ကို၊ ပရိညေယျာ-ပိုင်းခြား
၍သိအပ်ကုန်၏။ တိဿော-သုံးပါး
ကုန်သော၊ဝေဒနာ-ဝေဒနာတို့တည်း။
[တိဿော ဝေဒနာတိ သုခါ ဝေဒနာ
ဒုက္ခာ ဝေဒနာ အဒုက္ခမသုခါ ဝေဒ
နာ။ တာ လောကိကာ ဧဝ]
(၄)စတ္တာရော ဓမ္မာ ပရိညေယျာ,
စတ္တာရော အာဟာရာ။
*စတ္တာရော-လေးပါးကုန်သော၊ဓမ္မာ-
တရားတို့ကို၊ပရိညေယျာ-ကုန်၏။
စတ္တာရော-လေးပါးကုန်သော၊
အာဟာရာ-အာဟာရတို့တည်း။
[အာဟာရာတိ ပစ္စယာ။ ပစ္စယာ ဟိ
အတ္တနော ဖလံ အာဟရန္တီတိ အာဟာ
ရာ။]
(၅)ပဉ္စ ဓမ္မာ ပရိညေယျာ, ပဉ္စုပါဒါ
နက္ခန္ဓာ။
*ပဉ္စ-ငါးပါးကုန်သော၊ဓမ္မာ-တို့ကို၊
ပရိညေယျာ-ကုန်၏။ ပဉ္စ-ငါးပါး
ကုန်သော၊ဥပါဒါနက္ခန္ဓာ-ဥပါဒါနက္ခ
န္ဓာတို့တည်း။
[ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတိ ဥပါဒါနဂေါစရာ
ခန္ဓာ၊]
(၆)ဆ ဓမ္မာ ပရိညေယျာ, ဆ အဇ္ဈတ္တိ
ကာနိ အာယတနာနိ။
*ဆ-ခြောက်ပါးကုန်သော၊ဓမ္မာ-
တို့ကို၊ပရိညေယျာ-ကုန်၏၊
ဆ အဇ္ဈတ္တိကာနိ အာယတနာနိ-
ခြောက်ပါးသောအဇ္ဈတ္တိကာယတန
တို့တည်း။
[ဆ အဇ္ဈတ္တိကာနိ အာယတနာနီတိ
စက္ခာယတနံ သောတာယတနံ
ဃာနာယတနံ ဇိဝှာယတနံ ကာယာ
ယတနံ မနာယတနံ]
(၇)သတ္တ ဓမ္မာ ပရိညေယျာ, သတ္တ
ဝိညာဏဋ္ဌိတိယော။
*ဝိညာဏဋ္ဌိတိယော-ဝိညာဏဋ္ဌိတိ
တို့တည်း၊
[သန္တိ ဘိက္ခဝေ သတ္တာ နာနတ္တကာ
ယာ နာနတ္တသညိနော၊၊ သေယျထာပိ
မနုဿာ ဧကစ္စေ စ ဒေဝါ ဧကစ္စေ စ
ဝိနိပါတိကာ၊ အယံ ပဌမာ ဝိညာဏ
ဋ္ဌိတိ။
သန္တိ ဘိက္ခဝေ သတ္တာ နာနတ္တကာယာ
ဧကတ္တသညိနော။ သေယျထာပိ
ဒေဝါ ဗြဟ္မကာယိကာ ပဌမာဘိနိဗ္ဗ
တ္တာ။ အယံ ဒုတိယာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ။
သန္တိ ဘိက္ခဝေ သတ္တာ ဧကတ္တကာယာ
နာနတ္တသညိနော။သေယျထာပိ
ဒေဝါ အာဘဿရာ။ အယံ တတိယာ
ဝိညာဏဋ္ဌိတိ။
သန္တိ ဘိက္ခဝေ သတ္တာ ဧကတ္တကာယာ
ဧကတ္တသညိနော။ သေယျထာပိ
ဒေဝါ သုဘကိဏှာ။ အယံ စတုတ္ထာ
ဝိညာဏဋ္ဌိတိ။
သန္တိ ဘိက္ခဝေ သတ္တာ သဗ္ဗသော
ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ပဋိဃသ
ညာနံ အတ္ထင်္ဂမာ နာနတ္တသညာနံ
အမနသိကာရာ"အနန္တော အာကာ
သော"တိ အာကာသာနဉ္စာယတနူပ
ဂါ။ အယံ ပဉ္စမီ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ။
သန္တိ ဘိက္ခဝေ သတ္တာ သဗ္ဗသော
အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ
"အနန္တံ ဝိညာဏ"န္တိ ဝိညာဏဉ္စာယ
တနူပဂါ။ အယံ ဆဋ္ဌာ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ။
သန္တိ ဘိက္ခဝေ သတ္တာ သဗ္ဗသော
ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ
"နတ္ထိ ကိဉ္စီ"တိ အာကိဉ္စညာယတနူ
ပဂါ။ အယံ သတ္တမီ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ။]
(၈)အဋ္ဌ ဓမ္မာ ပရိညေယျာ, အဋ္ဌ
လောကဓမ္မာ။
*လောကဓမ္မာ-လောကဓံတရားတို့
တည်း။
[အဋ္ဌ လောကဓမ္မာတိ လာဘော
အလာဘော ယသော အယသော
နိန္ဒာ ပသံသာ သုခံ ဒုက္ခန္တိ ဣမေ အဋ္ဌ
လောကပ္ပဝတ္တိယာ သတိ အနုပရမ
ဓမ္မကတ္တာ လောကဿ ဓမ္မာတိ
လောကဓမ္မာ။]
(၉)နဝ ဓမ္မာ အဘိညေယျာ, နဝ
သတ္တာဝါသာ။
*သတ္တာဝါသာ-သတ္တာဝါသတို့တည်း။
[နဝယိမေ ဘိက္ခဝေ သတ္တာဝါသာ။
ကတမေ နဝ? သန္တိ ဘိက္ခဝေ သတ္တာ
နာနတ္တကာယာ နာနတ္တသညိနော၊
သေယျာထာပိ မနုဿာ ဧကစ္စေ စ
ဒေဝါ ဧကစ္စေ စ ဝိနိပါတိကာ။ အယံ
ပဌမော သတ္တာဝါသော။
သန္တိ ဘိက္ခဝေ သတ္တာ နာနတ္တကာယာ
ဧကတ္တသညိနော၊ သေယျထာပိ
ဒေဝါ ဗြဟ္မကာယိကာ ပဌမာဘိနိဗ္ဗ
တ္တာ။ အယံ ဒုတိယော သတ္တာဝါေ
သာ။
သန္တိ ဘိက္ခဝေ သတ္တာ ဧကတ္တကာယာ
နာနတ္တသညိနော၊ သေယျထာပိ
ဒေဝါ အာဘဿရာ။ အယံ တတိ
ယော သတ္တာဝါသော။
သန္တိ ဘိက္ခဝေ သတ္တာ ဧကတ္တကာယာ
ဧကတ္တသညိနော၊ သေယျထာပိ
ဒေဝါ သုဘကိဏှာ။ အယံ စတုတ္ထော
သတ္တာဝါသော။
သန္တိ ဘိက္ခဝေ သတ္တာ အသညိနော
အပ္ပဋိသံဝေဒိနော၊သေယျထာပိ
ဒေဝါ အသညတ္တာ။အယံ ပဉ္စမော
သတ္တာဝါသော။
သန္တိ ဘိက္ခဝေ သတ္တာ သဗ္ဗသော
ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ပဋိသညာ
နံ အတ္ထင်္ဂမာ နာနတ္တသညာနံ အမန
သိကာရာ "အနန္တော အာကာသော"
တိ အာကာသာနဉ္စာယတနူပဂါ။
အယံ ဆဋ္ဌော သတ္တာဝါသော။
သန္တိ ဘိက္ခဝေ သတ္တာ သဗ္ဗသော
အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ
"အနန္တံ ဝိညာဏ"န္တိ ဝိညာဏဉ္စာယ
တနူပဂါ။ အယံ သတ္တမော သတ္တာဝါ
သော။
သန္တိ ဘိက္ခဝေ သတ္တာ သဗ္ဗသော
ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ
"နတ္ထိ ကိဉ္စီ"တိ အာကိဉ္စညာယတနူ
ပဂါ။ အယံ အဋ္ဌမော သတ္တာဝါသော။
သန္တိ ဘိက္ခဝေ သတ္တာ သဗ္ဗသော
အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ
နေဝသညာနာသညာယတနူပဂါ။
အယံ နဝမော သတ္တာဝါသော။
ဣမေ ခေါ ဘိက္ခဝေ နဝ သတ္တာဝါ
သာတိ။]
(၁၀)ဒသ ဓမ္မာ ပရိညေယျာ,
ဒသာယတနာနိ။
*ဒသ-ဆယ်ပါးကုန်သော၊
အာယတနာနိ-အာယတနတို့တည်း။
[ဒသာယတနာနီတိ စက္ခာယတနံ
ရူပါယတနံ သောတာယတနံ သဒ္ဒါ
ယတနံ ဃာနာယတနံ ဂန္ဓာယတနံ
ဇိဝှာယတနံ ရသာယတနံ ကာယာ
ယတနံ ဖေါဋ္ဌဗ္ဗာယတန္တိ ဧဝံ ဒသ။]
Comments
Post a Comment